Wat is Glaucoom?
Glaucoom is een oogziekte waarbij de zenuwvezels van de oogzenuw geleidelijk aan verloren gaan. Deze oogzenuwvezels leiden het beeld dat het oog vormt naar de hersenen, waar men zich bewust wordt van wat het oog ziet.
Als er verlies van oogzenuwvezels optreedt, kan de oogarts dat zien omdat de oogzenuw er geleidelijk anders gaat uitzien (de oogzenuw wordt uitgehold: ’geëxcaveerd’).
Door het verloren gaan van de oogzenuwvezels ontstaan blinde vlekken (gezichtsvelddefecten) in het beeld. Als de ziekte niet of onvoldoende wordt behandeld zullen de gezichtsvelddefecten groter worden en kan in een laat stadium ook het centrale scherptezicht worden aangetast
Oorzaken
Het mechanisme dat bij glaucoom leidt tot de aantasting van de oogzenuw, is nog steeds niet tot in alle details bekend. Wel zijn er veel factoren bekend die de kans op optreden van glaucoom aanzienlijk verhogen (risicofactoren):
-
Verhoogde oogdruk. Dit is veruit de belangrijkste risicofactor. Een statistisch normale oogdruk ligt tussen de 11 en 21 mmHg. Hoe hoger de oogdruk, hoe groter de kans op glaucoom.
-
Glaucoom in de familie. Als glaucoom voorkomt bij iemands naaste (1e en 2e graads-) familieleden, is de kans op glaucoom bijna 10 maal hoger dan voor iemand zonder glaucoom in de familie.
-
Hoge leeftijd. Op hoge leeftijd komt glaucoom veel vaker voor (4% van de mensen ouder dan 80 jaar heeft glaucoom).
-
Sterke bij- of verziendheid.
-
Negroïde mensen hebben vaker glaucoom.
-
Afwijkingen van de bloedvaten bij of in het oog.
Onderzoeken
Verschillende onderzoeken zijn nodig om de diagnose te bevestigen, maar ook om de ernst in te schatten. Een glaucoom patiënt zal levenslang opgevolgd moeten worden om achteruitgang uit te sluiten.
Oogdrukmeting: Deze meting kan zowel met een luchtstroom gemeten worden als met een soort prisma. Bij de laatste zal een druppel gebruikt worden, om de meting vlotjes te laten verlopen.
Oftalmoscopie: Met onze microscoop kunnen wij met behulp van een lens de oogzenuw bekijken en beoordelen.
OCT-scan: Dit toestel zal een infrarode lichtbundel gebruiken om zo een doorsnede van de oogzenuw te maken. Op deze manier kunnen wij precies de dikte van de zenuwlaag meten en opvolgen.
Gezichtsveldonderzoek: Met dit computergestuurd apparaat kunnen gezichtsvelddefecten worden opgespoord en opgevolgd. Men kan zelfs gezichtsvelddefecten detecteren die voor de patiënt nog niet opvallen.
Behandeling
Op dit moment is de enige bewezen therapie voor glaucoom het verlagen van de oogdruk. Indien de oogdruk voldoende verlaagd wordt, kan een verdere toename van gezichtsvelddefecten meestal worden voorkomen. Echter reeds aanwezige gezichtsvelddefecten kan men niet meer ongedaan maken. Daarom is het belangrijk dat glaucoom in een zo vroeg mogelijk stadium wordt ontdekt.
Oogdruppels: Als men gaat behandelen wordt meestal eerst gekozen voor behandeling met oogdruppels. Er zijn veel verschillende soorten oogdrukverlagende oogdruppels. De oogarts zal de soort oogdruppels zo kiezen dat een maximaal oogdrukverlagend effect wordt gekoppeld aan minimale bijwerkingen.
Laserbehandeling: In sommige gevallen kan ook een laserbehandeling (lasertrabeculoplastiek) worden uitgevoerd, als alternatief voor of in combinatie met oogdruppels. Hierbij wordt het afvoersysteem van het oogvocht met behulp van laserlicht wijder gemaakt.
Trabeculectomie: Tenslotte kan ook een oogdrukverlagende operatie verricht worden. Men spreek dan van een filtrerende operatie of trabeculectomie. Bij deze operatie wordt een gaatje in de wand van het oog gemaakt. Het inwendige oogvocht heeft daarna een extra afvoermogelijkheid gekregen.
Glaucoomimplant: Wanneer tenslotte oogdruppels, tabletten, eventueel een laserbehandeling en een trabeculectomie er onvoldoende in slagen om de oogdruk zodanig te verlagen dat de gezichtsvelddefecten stabiel blijven, kan ook nog gekozen worden voor een glaucoomimplant (Xen gel stent).